CHI CỤC CHĂN NUÔI THÚ Y BÌNH ĐỊNH

Là một trong những bệnh truyền nhiễm từ động vật gây chết người nhất mà chúng ta từng biết, bệnh dại giết chết khoảng 59.000 người mỗi năm, thể hiện ở cả gánh nặng kinh tế và sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, có thể phòng ngừa được 100% nếu chúng ta giải quyết căn bệnh này thông qua phương pháp Một sức khỏe.

Một sức khỏe, không người tử vong

Một ngành có thể tự mình loại bỏ bệnh dại không? Chắc chắn là không. Đại dịch COVID-19 và những hậu quả lâu dài của nó đã nhắc nhở chúng ta rằng một ngành đơn độc không thể giải quyết hiệu quả các mối đe dọa từ động vật sang người, biết rằng sức khỏe động vật, con người và môi trường về bản chất có mối liên hệ với nhau. Sức khoẻ của động vật ảnh hưởng đến sức khoẻ của chúng ta; đó là sức khỏe của mọi người. Trong trường hợp bệnh dại do chó lây truyền, chỉ có sự phối hợp ứng phó giữa các ngành liên quan mới có thể đưa số người tử vong vì bệnh dại do chó lây truyền về con số 0. Ngày Thế giới phòng chống bệnh dại năm nay có chủ đề ‘Một sức khỏe, không có ca tử vong’ nhằm khẳng định lại thông điệp này một cách mạnh mẽ.

Trong một vết cắn, một con chó dại có thể lây nhiễm cho một người. 99% các trường hợp bệnh dại của con người đều xuất phát từ chó, thông qua các vết cắn và vết trầy xước. Do đó, điều cần thiết là hạn chế sự phơi nhiễm của con người với bệnh dại bằng cách giải quyết nguồn bệnh ở động vật mẫn cảm. Thực hiện tiêm phòng cho chó quy mô lớn, thúc đẩy quyền sở hữu chó có trách nhiệm và nâng cao nhận thức về các giải pháp có sẵn là tất cả các hành động quan trọng để chống lại bệnh dại, điều này đòi hỏi một cách tiếp cận chính thống và toàn diện.

Sự hợp tác giữa các chuyên gia ngành y tế và thú y là có tính quyết định. Nó không chỉ có tác động tích cực đến sinh kế và nền kinh tế của cộng đồng, mà còn đặt nền tảng thúc đẩy hệ thống y tế phát triển mạnh mẽ hơn, điều này có khả năng đối phó với các mối đe dọa khác ngoài bệnh dại.

Một sức khỏe cho tất cả

Xây dựng một nội dung ứng phó có sự phối hợp để chống lại bệnh dại sẽ tạo ra con đường cho việc kiểm soát các bệnh lây truyền từ động vật sang người khác. Khi làm việc cùng hướng tới mục tiêu chung của chúng tôi là “Không có ca tử vong vì bệnh dại do chó lây truyền vào năm 2030”, chúng tôi không chỉ tập trung vào những nỗ lực cần thiết trong lĩnh vực thú y. Cần có các hành động tổng thể từ ngành y tế, bao gồm việc tiếp cận chăm sóc y tế và điều trị cho người sau khi bị chó cắn, đặc biệt là ở những vùng nông thôn nơi hạn chế hoặc không có các chiến dịch giáo dục sức khỏe và nơi có 80% trường hợp mắc bệnh dại ở người. 

Mặc dù chúng ta có tất cả các công cụ để chấm dứt bệnh dại do chó lây truyền, bao gồm cả vắc xin chất lượng cao cho chó và con người, nhưng thực tế cho thấy thật khó để điều phối hiệu quả và đầu tư đủ nguồn lực trong việc kiểm soát bệnh dại.

Bệnh dại vẫn lưu hành ở 2/3 số quốc gia trên toàn thế giới, duy trì tình trạng nghèo đói ở các khu vực lưu hành bệnh. Tuy nhiên, thật hiếm khi được quan tâm đúng mực bởi các hệ thống giám sát chính thức. Do đó, sự hiện diện của bệnh và gánh nặng kinh tế và xã hội có liên quan thường bị đánh giá thấp hơn rất nhiều. Điều này dẫn đến việc các nhà hoạch định chính sách và các cơ quan cấp vốn bỏ qua.

Việc loại trừ bệnh dại cần được ưu tiên tốt hơn và đầu tư vào việc kiểm soát nó cũng mang lại cơ hội để củng cố hệ thống y tế công cộng trên phạm vi rộng hơn và để cải thiện công bằng và khả năng tiếp cận chăm sóc y tế cho tất cả mọi người. Bệnh dại là một ví dụ điển hình về cách thức hoạt động của Một sức khỏe ở tất cả các cấp, góp phần xây dựng một thế giới có khả năng ngăn ngừa, dự đoán, phát hiện và ứng phó tốt hơn với các mối đe dọa sức khỏe, do đó cải thiện sức khỏe của con người, động vật và môi trường.

Thông qua chương trình Một Sức khỏe với sự hợp tác Bốn bên, được thành lập bởi Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH, thành lập với tên gọi OIE), chúng tôi hợp tác để thúc đẩy sự thay đổi cần thiết nhằm giảm thiểu tác động của các thách thức sức khỏe toàn cầu ở hiện tại và tương lai. Với mục tiêu hỗ trợ các quốc gia đang đối mặt với các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, chúng tôi sẽ sớm khởi động Kế hoạch hành động chung Một sức khỏe (OH JPA). Khung hành động này dựa trên cách tiếp cận Một sức khỏe nhằm tăng cường hợp tác, truyền thông, nâng cao năng lực và phối hợp đồng đều giữa tất cả các lĩnh vực chịu trách nhiệm giải quyết các mối quan tâm về sức khỏe ở giao diện con người – động vật – môi trường. Nó chú ý đến việc hỗ trợ các hoạt động của Diễn đàn phòng chống bệnh dại, do FAO, WHO và WOAH thành lập vào năm 2020. Diễn đàn tập hợp các chính phủ, các nhà sản xuất vắc xin, nhà nghiên cứu, các tổ chức phi chính phủ và các đối tác phát triển với mục đích thực hiện và đẩy nhanh phương pháp Tiếp cận Một Sức khỏe để kiểm soát bệnh dại.

Loại bỏ các trường hợp tử vong ở người vì bệnh dại do chó truyền lây là một trong những ưu tiên được nhận diện trong Kế hoạch hành động chung Một sức khỏe (OH JPA). Chúng tôi kêu gọi các quốc gia trên toàn thế giới thực hiện các bước cần thiết để đảm bảo phương pháp Một Sức khỏe có sự phối hợp đối với các bệnh lây truyền từ động vật sang người. Bệnh dại có lẻ vẫn còn gây tử vong, nhưng nó cũng có khả năng phòng ngừa cao. Chỉ cần một nỗ lực thống nhất để đảm bảo rằng những ca tử vong vì bệnh dại ở người trở  thành lịch sử.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y Bình Định

(Dịch từ website https://www.woah.org)